U vreme kada je bilo potrebno buđenje nacionalne svesti Srba u Autrougarskoj monarhiji, kada je bilo potreno pružiti otpor Beču i Pešti, u Novom Sadu su živele i stvarale najznačajnije srpske ličnosti iz sveta umetnosti. Oni su prepoznali tu potrebu i odlučili da je realizuju.
Svetozar Miletić, Stefan Branovački, Jovan Đorđević i Jovan Jovanović (Zmaj) su zajedničkim snagama radili na pripremama za osnivanje Srpskog narodnog pozorišta u kome su videli način za podizanje kulturnog nivoa Srba i širenje naconalne svesti. Srpsko narodno pozorište je osnovano na sednici Srpske čitaonice 28.jula, 1861. godine, gde je glavnu reč vodio Svetozar Miletić. To je prvi osnovani profesionalni teatar, te se zbog toga smatra najstarijim. Prve odigrane predstave bile su „Muški metod i ženska majstorija“ Lajoša Kevera i „Prijatelji“ u režiji Lazara Lazarevića 4. avgusta, 1861. godine.
Prvi upravnik pozorišta bio je Jovan Đorđević koji je o značaju osnivanja pozorišta govorio kroz novinske publikacije u svojim člancima. Kada je gostovao u Beogradu sa svojim novosadskim ansamblom, knez Mihajlo bio je oduševljen, te je zamolio Đorđevića da osnuje pozorište u Beogradu. Tako je nastalo Narodno pozorište u Beogradu 1868. godine.
Predstave su se u Novom Sadu na početku igrale na nekoliko lokacija, dok pozorište nije dobilo svoje mesto u zgradi Dunđerskog, koja se nalazila u dvorištu današnjeg hotela „Vojvodina“. Međutim, zgrada je izgorela u požaru 1928. godine. Do 1934. godine pozorište je radilo sa sedištem u Osijeku kao Novosadsko-osiječko pozorište. Jedno vreme do početka Drugog svetskog rata nosilo je naziv Narodno pozorište Dunavske banovine. Kada je izbio rat, jedan deo pozorišta je premešten u Smederevo gde je poginulo u eksploziji 17 glumaca, a potom je premešten u Pančevo. Iako je tokom rata pozorište držalo svoje predstave širom Vojvodine, nije dostignut taj željeni nivo kulture i širenja srpske umetničke reči u narodu. Rat je negativno uticao i na taj segment života.
Tek posle rata, pozorište dobija status državne ustanove i nekoliko godina posle rata radi pod imenom Vojvođansko narodno pozorište sve do novembra 1951. godine kada mu je vraćeno prvobitno ime. 1947. godine formirana je Opera kao umetnički segment i Balet 1950. 1981.godine dobija svoju zgradu u koju se uselilo zvanično 28.marta i taj dan se proslavlja kao Dan Srpskog narodnog pozorišta. Tada su Jovan Jovanović i Stefan Branovački slali pozive kojima će prikupljati humanitarne priloge za svečano otvorenje. Na Dan Srpskog narodnog pozorišta, dodeljuju se priznanja najzaslužnijima iz ansambla. Novo zdanje pozorišta se nalazi na adresi Pozorišni trg 1, gde je ostalo sve do danas. Predstave se igraju na 3 scene: Velika, Mala i Kamerna scena.
Ovo pozorište je od 2006.godine član jedne od najuglednijih pozorišnih evropskih organizacija, Evropske teatarske konvencije i Asocijacije Kvartet. Bezbroj nagrada i dostignuća su dokaz njegove vrednosti i dokaz da se ispunjava cilj koji su Miletić i Jovanović davno postavili osnivanjem ove ustanove kulture. SNP se bavi i izdavačkom delatnošću od 1961. godine
SNP je osnivač Sterijinog pozorja, te je učetvovanjem na istoimenom takmičenju osvojilo 80 različitih nagrada. Sa „Susreta vojvođanskih pozorišta“ ima 125 nagrada. Njegovi umetnici su nekoliko desetina puta osvajali „Oktobarsku nagradu“ koju dodeljuje grad Novi Sad.
